Eenvoudig goed, zwak hart
Beste Stieg Larsson,
Zoals u weet, is er een tijd om te leven. En een tijd om te sterven. Iets wat je moet doen - ik duelleer gewoon omdat dat zo gebruikelijk is in Zweden en bij socialisten - dus je moet iets verkeerd begrijpen. Toen je hart op 9 november 2004 besloot niet beschikbaar te zijn voor verdere slagen, was je pas 50 jaar oud. Afgezien van het feit dat niemand op de leeftijd van 50 had moeten sterven: je tijd was gewoon niet gekomen. Wat maakt me zo zeker? Alles wat u hebt gemist na uw plotselinge hartdood. Op de dag van je overlijden was je een oprechte Zweedse journalist en socialist en een wereldleider op het gebied van racisme en neonazisme. Vandaag ben je een wereldster.
En dat komt door drie boeken, meer precies: drie thrillers. Dat heb je sinds 2002 geschreven, altijd 's nachts, omdat je aan de ene kant infographics was en aan de andere kant redacteur van een politiek maandblad. Pas in 2004 rende je naar een uitgever die de drie delen van je "Millennium" -serie uit je handen rukte. Je hebt nooit veel geld gehad, maar de uitgever heeft je beloofd dat je voortaan financieel zinvol zou zijn. Je was verbaasd te zien hoe vijf generaties geleden in oktober menig uitgevers vochten om internationale rechten op de boekenbeurs van Frankfurt. Een maand later, voordat zelfs maar één van je boeken in de schappen lag, zakte je achter je bureau in de newsroom. En een mythe was geboren.
Stieg Larsson schreef 's nachts de woede van de ziel
Natuurlijk heeft je dood de hype aangewakkerd, maar het zou te gemakkelijk zijn om het alleen de schuld te geven voor zijn ongelooflijke succes (wereldwijd 16 miljoen boeken verkopen, met een dagelijkse neiging om toe te nemen!). Nee, "waanideeën", "verdoemenis" en "vergeving", zoals je boeken ten onrechte in het Duits worden genoemd, maken je verslaafd. Verslaafd aan je geweldige hoofdrolspelers. De journalist Mickael Blomquist bijvoorbeeld voor wie u als sjabloon dient - hij heeft het tijdschrift "Millennium" in de boeken opgericht. Hij erfde ook je fundamentele goede houding. Anders dan jij ziet je held er echter behoorlijk goed uit en temt hij vrouwen in het akkoord. Je had 32 jaar dezelfde vriend. Maar de echte sensatie van je boeken is Lisbeth Salander - een magere, stilzwijgende privé-onderzoeker, punk, hard, sociaal ongetalenteerd, een slachtoffer van het systeem en sadistische mannen en een genie op de computer. Ze is misschien wel de meest ongewone onderzoeker van het misdaadverhaal. Met haar schreef je 's nachts de woede van de ziel, over onmenselijke bedrijven, over oude nazi's, over mannen die vrouwen haten.
Je hebt altijd gepleit voor wat heilig voor je was. Dat was gevaarlijk voor jou. Eva Gabrielsson, de vrouw aan je zijde, hield je meer dan een kwart eeuw geheim. Je trouwde niet met haar om haar niet in de focus te plaatsen van rechtse groepen die je constant bedreigden. Dat is misschien logisch geweest. Maar had je niet op zijn minst een redelijk testament kunnen afleggen? Omdat nu je boeken in de tientallen miljoenen winst opleveren, heeft Eva er niets van. Je familie in Umeå heeft alles geërfd en het ziet er niet naar uit dat het je vriendin iets van haar nieuwe rijkdom zal geven. Immers, het hele land staat achter je vooravond, die nu een boek over het leven met jou wil schrijven, en op je laptop nog een schat aan schatten: het vierde, tot tweederde voltooide boek van de "Millennium" -serie. Misschien maakt ze het wel af. Maar je zult nooit weten, zelfs niet hoe groot de filmaanpassing van het eerste volume is gelukt, die vanaf 1 oktober in de bioscoop draait en al de meest succesvolle Zweedse film aller tijden is.
Weet je, het is een beetje vreemd. Toen je stierf, wist ik niet eens dat je bestond. Maar vandaag mis ik je goed. Niet alleen omdat ik zo waarschijnlijk zes of zeven boeken doorneem die formidabel zijn. Nee, ook omdat ik het nu weet: jij was een van degenen die onze wereld dringend nodig heeft. Je had moed, een geweten en het hart op precies de plaats waartoe het behoort. Het is zo jammer dat het niet sterk genoeg was om je nog wat langer te dragen.
Uw Stephan Bartels
