Wimmelwelt in de achtertuin
'S Nachts kust de Susanne Tom met een gebloemde broek. Ja, alleen dat, met de blonde krullen en de baard. In het voorjaar, zomer, herfst en winter brult zijn rode Vespa door het stadje. Susanne kust hem stiekem. Want er is Armin, de boekhandelaar met de ronde bril, het grijze haar en het blauw met wit gestreepte shirt. Susanne's goede vriend. Susanne bezoekt hem vaak in zijn winkeltje. Hoe gaat het met beide? Wie weet dat?
In het echte leven zijn ze een paar. De illustrator Rotraut Susanne Berner, 60, en Armin Abmeier, haar echtgenoot. In feite draagt ze geen gebloemde broeken en grappige hoedjes die ze constant voor haar kwijtraakt. Maar zoals vandaag een zwarte coltrui en een grijze gemêleerde tweedrok. Heel eenvoudig. Het is al kleurrijk genoeg in haar hoofd. Rotraut Susanne Berner is een meester in verhalen vertellen. Verhalen zonder woorden. Verhalen met foto's, die lichtjes tussen fantasie en werkelijkheid blijven hangen, net als de personages in hun nu wereldberoemde Wimmelbüchern. De ervaring op acht grote panoramapagina's de kleine en grote avonturen van het leven. Dus terloops.
Rotraut Susanne Berner vindt het leuk, zo niet alles is glashelder
Het is tenslotte een grote romantiekcyclus, zegt de uitgever. Niet zonder ironie. Maar je vindt haar leuk. Mevrouw Berner vindt het leuk, zo niet alles wordt kristalhelder uitgelegd, als er ruimte is voor eigen gedachten. Ze heeft een onfeilbaar gevoel van wat kinderen leuk vinden, namelijk 'iets begrijpen'. In 2006 ontving de inheemse Swabian de speciale prijs van de Duitse literatuurprijs voor haar complete werken. 80 tekst- en prentenboeken? sommigen van hen ook zelf geschreven? en ze heeft ongeveer 800 boekbanden voor kinderen en volwassenen geïllustreerd, inclusief zo divers als de teksten van de literaire overval Charles Bukowski en de "Zahlenteufel" van Hans Magnus Enzensberger. Zij is de uitvinder van Hasen Karlchen, die vooral kleine kinderen heel graag liefhebben.
Menselijk maken van dieren wordt feitelijk afgekeurd door opvoeders. Maar Rotraut Susanne Berner vecht al jaren tegen het argument dat kinderboeken eenvoudig en transparant moeten zijn. Integendeel. "De wereld is niet zo," zegt ze, "zo saai, kinderen houden van onzin." Bijvoorbeeld elven met nikkelglazen, verliefde hyena's, prinsen in zwembroeken of konijnen die graag voetballen. Succes bewijst dat je gelijk hebt.
De humor in haar illustraties is zo stil, teder en stil als zijn schepper. Ze neemt veel tijd om naar te kijken, luisteren, vertellen. "Het is geweldig om mensen te bekijken", zegt Rotraut Susanne Berner. Vanuit deze tweede visie, die ze op de wereld gooit, leven ook haar personages. Zo liefdevol, zo opgewekt, zo virtuoos, maar altijd met een knipoog. Daarom zijn haar tekeningen, die ze op papier zet met krijtjes, pastels en gouache, ook heel leuk. Toch was ze nooit tevreden met slechts één ding. Rotraut Susanne Berner wilde bijvoorbeeld meer schrijven. "Toen ik 47 was, deed ik mijn eerste boek, The Adventure." Het was ook een avontuur voor haar. In 14 dagen, zonder er iets over te vertellen, schreef, tekende, kopieerde en bond ze het boek voor haar echtgenoot. Armin Abmeier, een enthousiaste stripverzamelaar en uitgever van geïllustreerde boeken, is degene die voor de eerste keer hun verhalen ziet, "mijn belangrijkste criticus, die soms heel hard kan zijn." Ze lacht als ze dat zegt. Maar wat hij zegt, is van onschatbare waarde voor haar, "simpelweg omdat hij zo'n goed gevoel heeft."
Iedereen zou verliefd worden op de studio van Rotraut Susanne Brenner
Rotraut Susanne Brenner
De Wahlmünchnerin hoeft alleen maar haar hoofd uit haar kleine achtertuinstudio in Schwabing te steken, en ze heeft de hele wereld van ruimte onder haar neus. 'S Middags spelen de buurtkinderen rond,' s ochtends hoor je het schoolgeluid naast de deur. Er is een bloemist, een kiosk en de Italiaan om de hoek. Een goede plek voor de kleine avonturen van het dagelijks leven. Je kunt je voorstellen dat ze de deur uit stapt en ze allemaal tegenkomt: Gabriela, de ijsverkoper; Ina, altijd thuis verveeld; Silva met de kleuters of Manfred, de jogger, die constant iets verliest en misschien zelfs iets groots vindt? liefde, dat is. Ze lijken allemaal zo bekend, ze kunnen vlak naast eentje om de hoek leven. Of zoals een kleine fan haar ooit schreef: "Ik vind het geweldig dat je veel mensen hebt geschilderd die ik ken, bijvoorbeeld mijn vriendin Gesa, en het meisje op de fiets met de man ernaast, dat ben ik met mijn vader toen ik klein was. "
Zelfs in haar studio zou elk kind meteen verliefd worden.In de steile houten trap met de kleurrijke tekeningen op de muren en in het grote bureau vol met verf, pennen, buizen en penseel. Aan de muren zijn boeken opgestapeld in de boekenplanken. Een betoverende plek waar verhalen gewoon bruisen, geverfd en geschreven zijn. Een plek om weg te dromen van de wereld daar, die zo klein lijkt als een poppenhuis en ongelooflijk comfortabel is. De kleine en de grote. Een fascinerend contrast, dat ook een belangrijke rol speelt in Berners eigen leven. Ze groeide op op het platteland in de buurt van Stuttgart met haar zussen. Een verlegen, teder meisje met dikke staartjes en grote bruine ogen. Haar ouders waren streng en protestant, intellectueel en liberaal. In het weekend maakten de vader en zijn dochters graag uitstapjes naar de Stuttgart State Gallery.
Daar werd Susanne verliefd op de foto's van Picasso, "iemand die me steeds weer verbaasd". Zelfs vandaag, als ze denkt dat ze al zijn foto's van binnen en van buiten kent. Op driejarige leeftijd werd ze zo ziek dat ze wekenlang in quarantaine was. Opgesloten in een steriele ziekenhuiskamer, omringd door luidruchtige vreemden. Niemand mocht haar bezoeken. Het kleine meisje afgeleverd aan de grote onbekende? een gevoel dat diep in haar geheugen is gebrand. "Maar ik leefde op een of andere manier met deze angst." Overwinnen is een belangrijk probleem in de kindertijd, zegt ze, "maar dat geldt voor iedereen". Zelfs toen had het hen op magische wijze aangetrokken, het enge - mooie. "Mijn favoriete schilderij was The Dead Island van de schilder Arnold Böcklin."
De angst was een motor voor veel dingen.
De middagen zijn ook onvergetelijk, toen ze, samen met de oude familiebijbel met de koperen gravures, helemaal alleen in een rustige hoek terechtkwam. "Liefde, macht, hebzucht en jaloezie, deze archaïsche oerverhalen gaan over alles wat mensen vandaag nog steeds beweegt." Kippenvel oorlogen waren de verhalen van Absalon aan het haar, of Samson de Sterke, die met zijn spieren een tempel neerhaalde. "Angst is voor veel dingen een krachtige motor geweest."
Ze heeft zelf geen kinderen. Misschien is dat precies waarom de nabijheid van hun eigen ervaringen en gevoelens uit de kindertijd nog steeds zo aanwezig is, zo onbewolkt. "Hoewel ik wat langer ben opgegroeid, herinner ik me nog steeds de gevoelens die ik had toen ik een klein meisje was." Aan de angsten, maar ook aan de tintelingen als iets niet zo gemakkelijk te doorgronden was. Dus het is in hun verhalen en foto's. Sommige dingen zijn gemakkelijk te begrijpen, veel dingen willen gevonden worden en veel dingen blijven mysterieus. Zoals het leven. Het is niet altijd zo eenvoudig te begrijpen. Rotraut Susanne Berner houdt van geheimen? ook in hun Wimmelbüchern. Het komt dus voor dat alleen zij alleen weet wat de schoorsteenveger wordt genoemd en met wie de buschauffeur is getrouwd.
