Nieuwe onderhoudswet - verdeelde rechters
Vrouwen als Antje D. maakten zich zorgen om het jaar 2008. Hun ex-man wilde hun kosten voor levensonderhoud terugdringen en had gelijk met de verandering in de wet. Ze was 25 jaar getrouwd geweest, had vier kinderen grootgebracht en had haar carrière als chemicus opgegeven. Twee jaar geleden werd het huwelijk met een echtscheiding geconfronteerd, ook onderhoudsvorderingen voor haar. Antje D. behoort dus tot de zogenaamde oude gevallen, dus tot de vrouwen die vóór de hervorming van 1 januari 2008 gescheiden waren.
Gretel Diehl, een familierechter bij het hoger regionaal hof in Frankfurt am Main, ziet deze huisvrouwen en moeders als verliezers van de nieuwe onderhoudswet: "Het zal nog minstens twee jaar duren voordat de jurisdictie duidelijk heeft gemaakt of en hoe lang dergelijke vrouwen steun zullen blijven ontvangen." Het probleem is dat beslissingen momenteel zeer gefragmenteerd zijn. Antje D. zou de rest van haar leven steun kunnen krijgen van een rechter in Zuid-Duitsland, maar zou geen cent in Noord-Duitsland zien.
Met huwelijken die gescheiden zijn, is de situatie duidelijker. Iedereen moet zo snel mogelijk na de scheiding voor zichzelf zorgen - dit geldt voor iedereen die nog jong is en maar kort getrouwd is. Een 60-jarige huisvrouw, maar de rechtbanken verwachten nauwelijks dat ze voor de scheiding of een baan zullen zorgen. Ze zal steun blijven ontvangen van haar ex-man.
Het zal echter moeilijk zijn als de loopbaan met moeders na de babybreak een knik heeft gemaakt. Deze salariskloof moet de ex-man financieel compenseren. Maar wie kan precies zeggen hoe de carrièrevooruitgang zou zijn verlopen? Ingeborg Rakete-Dombek, gespecialiseerd advocaat voor familierecht, notaris en voorzitter van de Vereniging voor Familierecht bij de Duitse Orde van Advocaten: "Vrouwen beweren dat ze nu afdelingshoofd zijn met een bruto salaris van 7000 euro en hun mannen denken dat ze deze carrière nooit hebben gemaakt enorm potentieel voor conflicten. "
In het geval van ouders van jonge kinderen, wordt in de nieuwe wet kort gezegd dat vrouwen alleen onderhoud krijgen totdat het jongste kind drie jaar oud is. De verontwaardiging aan het begin van het jaar was geweldig, want omgekeerd zou dat betekend hebben: met de derde geboortedag van het kind stroomt voor de ex-vrouw geen geld meer.
Het Federale Hof zag dit niet en verzwakte de wet medio 2008. Een ongehuwde moeder had geklaagd dat van haar niet verwacht kon worden dat ze voltijds zou werken bij een kleuter - zelfs als ze de hele dag verzorgd werd. De rechtbank ging akkoord: het accepteren van een voltijdbaan en het opvoeden van een kind ernaast was te veel. Nu moet de ex-man blijven betalen voor de moeder van zijn kind. Het is niet doorslaggevend of iemand getrouwd was of niet: de hoogste rechterlijke beslissing geldt voor beide. Maar toch blijft de vraag, wanneer ouders opnieuw moeten werken.
"Op dit moment oriënteren de rechtbanken zich steeds meer op een soort leeftijdsfase-model", zegt rechter Diehl. Betekenis: vóór het tiende jaar van de alleenstaande ouder van een kind moet nog een fulltime baan worden aanvaard. Eén verandering heeft echter geleid tot de hervorming: sinds 2008 zijn op verzoek van vrouwen meer huwelijkscontracten gesloten. "In het verleden drongen de mannen op tot een contract om hun vermogen in een scheiding te beschermen, en nu eisen steeds meer vrouwen duidelijke regelgeving, zoals het compenseren van hun loopbaanonderbreking in de echtscheidingspauze", zegt ze. Ingeborg Rocket Dombek. Velen zijn het erover eens dat in het geval van een scheiding, de vrouw niet opnieuw hoeft te werken tot het kind ouder is, of dat ze een ontslagvergoeding zal ontvangen.
De advocaten zijn het er echter over eens wie van de hervorming profiteert: de tweede gezinnen. Ze zijn duidelijk de winnaars van de wetswijziging - dus heeft de innovatie een van de beoogde doelen bereikt. Want als de ex-vrouw minder onderhoud krijgt, meer geld voor de kinderen, zelfs in een nieuw gezin. En er is nog een winnaar: de advocatenkantoren: de behoefte aan advies was zelden hoger dan in de periode na de onderhoudshervorming.
