Bas Kast en zijn voedingskompas
Ze aten 's ochtends chocolade en hadden chips voor het avondeten ...
BAS KAST: Ja, ik at altijd wat ik wilde? Helaas was dat vooral junkfood. Een niet zo ongewone dag zag er zo uit: chocolade en melkkoffie voor het ontbijt, een pak ham tijdens de lunch, koffie en een giechel tussendoor, en daarna wat chips voor het avondeten, weggespoeld met bier. Dit is voor mij vandaag beschamend. Maar toen dacht ik er niet veel aan. Ik voelde me fit, was nooit echt dik, behalve een zwemring op de heup, die niet wegging, zelfs niet met veel joggen.
Besefte je hoe extreem ongezond je was?
Ja, ja Ik heb ook vaak gedacht dat ik meer groenten moest eten, soms geprobeerd, maar niet lang gemaakt. Toen was ik aan het joggen toen ik na een enorme steek in de borst moest stoppen. Het was alsof een stalen hand mijn hart sloot en verpletterde. Echt eng en bedreigend in existentiële zin. Je staat daar, helemaal hulpeloos en denkt: hopelijk kom je deze keer weg!
Hoe heb je het voor elkaar gekregen wat zoveel mensen niet konden bereiken? Verander je dieet echt fundamenteel?
Dieet, de hele levensstijl, is iets waar je aan went en dat kan heel comfortabel zijn. Sommigen nemen liever een medicijnmix voor diabetes dan alleen een beetje anders te eten. Ik heb me zo lang aan mijn gewoontes gehouden. Wat me tot actie bracht was een mengeling van angst en het dawn-bewustzijn dat dingen zo niet konden doorgaan. Misschien was dat het belangrijkste onderdeel: dat ik een psychologische last had, van binnenuit gemotiveerd was. Trouwens, ik was net voor het eerst vader geworden en dacht: Verdomme, hoe zal dat over een paar jaar zijn? Zou ik meer en meer een fysiek wrak worden? Zou ik met mijn zoon kunnen ravotten en bijvoorbeeld voetballen?
En hoe ben je begonnen?
De laatste impuls kwam van mijn zus. Ze was afgevallen na de geboorte van haar tweede kind en had het voortdurend over een gezond dieet. Ze rende me die dag af en zag er zo fit, slank en cool uit! Ik was onder de indruk. Geïnspireerd door hen gooide ik alle junkfood van dag tot dag weg en probeerde ik alleen natuurlijke voedingsmiddelen te eten: groenten, fruit, noten, salades. Ik voelde me verrassend beter en fitter.
En het verdriet?
Na een paar maanden verdwenen. In het dagelijks leven was beslissend voor mijn welzijn, echter, was dat zelfs de hoofdpijn die ik bijna dagelijks had, verdwenen was. Tegen die tijd had ik bijna aspirine-achtige vitamines ingeslikt. Oh, en ik vertrok, ongeveer tien pond. De reddingsboei smolt weg, hoewel dat helemaal niet mijn doel was. Mijn kleren werden te groot voor mij. Ik kocht nieuw en toen met een misselijk gevoel, omdat ik niet zeker wist hoe lang ik op deze reis zou blijven.
Wat wist je toen over gezonde voeding?
De gebruikelijke oppervlakkige standaardkennis. Toen begon ik te onderzoeken en te lezen en was natuurlijk geïrriteerd door alle tegenstrijdige aanbevelingen.
En dat was het moment waarop je besloot alle belangrijke voedingsonderzoeken te doorlopen?
Zoiets als dat. Op de een of andere manier ontwikkelde ik de ambitie om mezelf te genezen. Ik koos voor de beste studies, de nieuwste bevindingen. Ik wilde wat ik mijn lichaam had aangedaan ongedaan maken, het verjongen met behulp van kennis. Later, in het boekwerk, zou het de lezer steeds meer een overzicht geven. Maar het werd me al snel duidelijk dat het een boek zo diepgaand zou maken.
"Ik wilde ongedaan maken wat ik mijn lichaam had aangedaan"
Wat was de grootste verrassing in je tweejarige onderzoek?
Er zijn enkele koppige mythen die ik in mezelf geloofde die niet wetenschappelijk zijn bewezen of zelfs weerlegd. Bijvoorbeeld de Kaloriendogma: er staat dat een calorie een calorie is, ongeacht uit welk voedsel het komt. En nauw verwant aan het proefschrift: vet maakt je dik. Hoewel beide nog steeds worden geclaimd, is het niet waar. Of tenminste in de praktijk veel te kort.
We weten vandaag dat het niet alleen afhangt van pure energiebalans. Het lichaam heeft een bioritme, en dus maakt het een verschil voor de gewichtscontrole, hoeveel en wat u 's morgens of' s avonds eet, met exact dezelfde hoeveelheid calorieën. Een calorie uit een omega-3-vetzuur in zalm wordt ook anders verwerkt door het lichaam dan een gefrituurde friet. Omega-3 bijvoorbeeld helpt om af te vallen omdat het ontstekingsprocessen remt, die vaak deel uitmaken van het probleem bij overgewicht.De eenvoudige fysieke vergelijking: "Allereerst moeten we oppassen dat we zoveel calorieën consumeren als we consumeren", is misleidend omdat we complexe wezens zijn.
Dat maakt een gezond dieet niet eenvoudiger, als je nu moet kijken, wat zijn de gezonde vetten en wat de slechte ...
Het is eigenlijk vrij eenvoudig: als vet van planten komt, is het dan goed? Bijvoorbeeld olijfolie, raapzaadolie, lijnzaadolie, noten of avocado's, omdat ze veel onverzadigde vetzuren bevatten, die we bijvoorbeeld nodig hebben voor onze celmembranen en onze hersenen. Daarentegen bevatten dierenvoeding vaak grote hoeveelheden verzadigde vetzuren die de neiging hebben om ontstekingsprocessen te stimuleren en "slecht" LDL-cholesterol te verhogen? beide risicofactoren voor een hartaanval. Een zeer eenvoudige vuistregel is daarom: meer plantaardig, minder dierlijk.
Hoe zit het met vis?
Oké, dat is een uitzondering. Vette vis zoals zalm, haring, makreel of forel bevat veel gezonde onverzadigde omega-3-vetzuren. Overigens classificeer ik kaas als positief ondanks de verzadigde vetzuren. Rijpe kaas bevat bijvoorbeeld een verjongende stof genaamd spermidine. Ik geef toe, het wordt een beetje complexer, maar de complexiteit geeft ons meer speelruimte.
Hoe dat?
Onderzoek toont aan dat mensen verschillend reageren op hetzelfde voedsel. Dat maakt het aan de ene kant ingewikkelder, omdat ik eerst mijn lichaam en zijn reacties moet leren kennen en moet vinden wat bij mij past en wat ik elke dag doe. Maar het geeft je ook een nuttige selectie van gezonde voedingsstijlen. Vetarm dieet, weinig koolhydraten, Paleo dieet, veganistisch of vegetarisch, mediterraan dieet? Dit alles kan heel goed worden gedaan. Nu moet je zien wat voor jou werkt, wat je fitter en slanker maakt en wat je leuk vindt.
Dus er is niet één, juiste manier voor iedereen?
Precies. Het is een grote zwakte van officiële voedingsrichtlijnen, bijvoorbeeld de Duitse Nutrition Society, dat ze nog steeds suggereren dat er slechts één vorm van gezonde voeding is. Zelfs raadgevers die je het gevoel geven dat hun dieet het enige juiste is, vind ik dom. Dit is beperkend op een niet-productieve manier. Elk lichaam is anders. We weten ook dat uit onderzoek: wanneer diëten worden onderzocht, kun je zien dat mensen gemiddeld zeven kilo in een half jaar verliezen. Als je naar de individuele gegevens kijkt, ontdek je dat er ook mensen zijn die veel meer verliezen en vice versa, sommigen die zelfs toenemen. Dat is hetzelfde bij elk dieet.
Mijn conclusie na het lezen van je boek: zo natuurlijk mogelijk eten naast de planten? en alles komt goed.
Ja, ik heb drie jaar van mijn leven opgeofferd voor dit complexe inzicht (lacht). We hebben gezonde vetten, veel groenten, vette vis, wat fruit nodig. En noten. Dit wordt bijvoorbeeld aangetoond door onderzoeken uit die delen van de wereld waar mensen heel lang leven, de zogenaamde "blauwe zones". Er is een gezegde van de Britse bioloog Richard Dawkins over de vraag waarom wetenschap beter is dan religie: "Het werkt, teven." Als u zich aan wetenschappelijke inzichten houdt, zult u zich beter voelen en slanker zijn, het risico op ziekten verminderen en het verouderingsproces op zijn minst vertragen.
Over religie gesproken: voedsel is voor velen een soort vervangende religie geworden. Is dat een probleem?
Ook zo'n twijfelachtige ontwikkeling. Dieet is steeds meer een sociale eigenschap geworden waarmee men zich wil isoleren. Persoonlijk kan ik daar niets mee. Bijvoorbeeld de mensen in Silicon Valley, die momenteel keto-op dieet zijn. Dit is een gekke game waarin ik echt niet wil spelen. Maar ik ben nu een deel van het probleem geworden. Onlangs werd ik door een tijdschrift genoemd als "food paus". Ik wil geen goeroe zijn, ik wil mensen verlichten en hen in staat stellen hun eigen beslissingen te nemen op basis van wat ze weten. Ik verberg ook de tegenstrijdigheden niet.
Kunt u een voorbeeld geven?
Laten we het melkthema nemen: het grootste deel van het onderzoek geeft groen licht voor melk. Maar ik ben niet echt overtuigd, omdat de meeste onderzoeken door de zuivelindustrie zijn gefinancierd en omdat melk een groeidrank is? en groei betekent altijd ouder worden. En je weet dat melk correleert met verschillende soorten kanker. Ik hoop dat ik dingen zo transparant maak dat de lezer mij uiteindelijk niet meer nodig heeft, maar zelf een expert is geworden. En dat is volgens mij een van de redenen voor het succes van het boek: dat lezers een goed overzicht krijgen van de informatie die kan worden verstrekt en hun eigen dieet samenstellen.
Nu heb je ook een kookboek geschreven. Waarom dat?
Zelf koken is de eerste en beslissende stap op weg naar een gezond dieet. Het maakt je onafhankelijk van de voedingsindustrie, waarvan de producten ons dik en ziek maken. Ik weet het, koken kost tijd.Is dat niet dom? We hebben vandaag geen tijd om te koken, maar voor kookprogramma's! Het koken is ook erg leuk. Het heeft bijna iets meditatief als ik 's avonds de keuken binnenkom. Ik ben deze wereld, deze archaïsch-sensuele wereld van koken, gaan waarderen in de laatste maanden van recepttesten. Ik hoop dat het kookboek de een of de ander op een zeer praktische manier aanmoedigt om zijn of haar eigen gezondheid in eigen handen te nemen.
"Is dat niet dom? We hebben geen tijd om te koken, maar om te koken."
Heb je geen chocolade meer bij je?
Maar, maar alleen in het donker met een hoog cacaogehalte.
Bas Kast, 46, studeerde psychologie en biologie, werkte lange tijd als journalist en publiceerde verschillende boeken. In 2018 verscheen "The Nutrition Compass" (320 p., 20 euro, C. Bertelsmann) en nu zeer recent "The Food Compass - The cookbook" (224 p., 22 euro, C. Bertelsmann). U kunt meer informatie over hem vinden op www.baskast.de.
