"Ziek worden is een verlies, maar ook een opdracht"

ChroniquesDuVasteMonde VROUW: Mr. Maio, u bekritiseert in uw nieuwe boek "Business Model Health" dat de moderne geneeskunde ons voor de gek houdt, een leven zonder lijden en pijn is mogelijk. Wat is hieraan gerelateerd?

Giovanni Maio: Niemand van ons wil lijden of pijn voelen. Het probleem is het geïnternaliseerde geloof in de haalbaarheid. We denken dat we alleen de juiste methode of de juiste arts nodig hebben en kunnen dus in feite het lijden elimineren. Dit suggereert dat we vrijheid van pijn kunnen produceren. Dat is een mythe. De illusie van een leven zonder lijden maakt de moderne mens ongelukkig: hij gaat ervan uit dat als hij alles goed doet, er geen pijn zal zijn. Daarom zijn we zo onverdraagzaam voor hen die slecht zijn. We verwachten in stilte van hem dat hij leert omgaan met zijn lijden.

Waarom is deze illusie zo krachtig geworden?

We hebben een economische kijk op het leven genomen. Elke dag wordt ons verteld dat we ondernemers van onszelf moeten zijn. Onder het motto: als ik goed in mezelf investeer, zal ik succes oogsten. Het enige doel vandaag is het winnen van een wedstrijd. We vergeten onszelf te zijn. Elke man is meer bestemming dan Machsal: we zijn in het leven gegooid. Bij de ouders hebben we niet gekozen. Met de vaardigheden die aan ons zijn gegeven. Maar we geloven dat we de wereld kunnen recreëren.

werd geboren in 1964 in San Fele, Italië. Hij studeerde geneeskunde en filosofie in Freiburg. Eerst praktiseerde hij als arts in een kliniek, later begon hij te schrijven en les te geven. Vandaag bekleedt Maio de leerstoel medische ethiek aan de Albert-Ludwigs-universiteit in Freiburg. Zijn nieuwe boek, Business Model Health, zal in juni verschijnen. Hoe de markt de kunst van het helen afschaft (192 p., 8,99 euro, Suhrkamp)

Op welke momenten moet ik het lot respecteren?

Waarin ik leer te beseffen dat ik nooit van nul kan beginnen. Ik heb sterke en zwakke punten die ik als deel van mezelf moet herkennen. Maar we willen ze weg coachen. Omdat de moderne mens gelooft dat hij nergens meer vrienden mee hoeft te maken. Hij is als een klant die door de supermarkt wandelt: dat zou ik leuk vinden voor mijn leven en dat, maar het is een vergissing dat ik alles kan kiezen.

Waarom worstelen we zo hard met onze imperfectie?

Wij geloven dat het ons verhindert om krachtig, interessant en daarom waardevol te lijken. We laten ons leiden door verkoopbare normen en verhullen precies wat ons anders maakt. Maar om welke reden? We hebben alleen deze mij. We zouden veel meer aandacht moeten besteden aan de unieke vaardigheden die we hebben. Ieder mens is uniek, uniek en daarom fascinerend. In plaats daarvan buigen we ons voor normalisatie. Het moet gaan over nieuwe kwaliteiten zoals creativiteit, gevoeligheid, empathie, maar ze zijn moeilijk te meten.

Een geruststellende gedachte: dat we zelfs in het diffuse grote dingen kunnen doen. Ze bekritiseren het feit dat de artsen van tegenwoordig de patiënt moeten behandelen als een automaat, die simpelweg weer functioneel moet worden gemaakt.

We zijn getraind om permanent in staat te zijn. Daarom verschijnt elk symptoom dat zich verzet tegen deze prestatiedruk als een catastrofe, als het vermeende einde van geluk. Omdat patiënten zich ten onrechte waardeloos voelen in hun ziekte, hebben we doktoren nodig die ons kunnen overbrengen: zelfs als gehandicapte persoon ben ik waardevol. Een medicijn dat de patiënt niet vertelt: zelfs in een veranderde toestand is nieuw leven, ik beschouw onmenselijk.

Ze wensen opnieuw meer intuïtie in de geneeskunde dat we wegkomen van het puur technisch en economisch doeltreffende ambacht.

We doen geen recht aan een zieke persoon door hem te hinderen en alleen aan zijn lichaam te werken: röntgenfoto, laboratoriumbevindingen, operaties. Misschien kan een tumor zelfs worden verkleind. Maar alleen mechanisch blijven denken is te eenzijdig. Ziekte dompelt mensen onder in een existentiële crisis. Het moet noodzakelijkerwijs worden behandeld. Omdat elke persoon innerlijke helende krachten heeft die een gevoelige arts kan mobiliseren.

Dat klinkt als een wondergenezer.

Ik zeg niet dat als de patiënt zich goed voelt, de tumor kleiner zal zijn. We hebben het niet over magie. Het punt is dat de mens niet volledig aan de genade van de ziekte hoeft te denken als hij zijn innerlijke bronnen herkent. Er zijn chronisch zieke mensen die door hun innerlijke houding een vol leven kunnen leiden.

Het moet een man enorm veel overwinnen om zo rustig naar ziekte te kijken.

Ziek worden is een verlies, maar ook een bestelling. Ze spoort mij aan om mezelf te heroriënteren.Tot gisteren dacht ik dat ik nog decennia over had. Nu weet ik het, mijn straal is veel kleiner. Maar niet alle geluk is verbeurd. Misschien kan ik geen lange wandelingen meer maken. Maar ik kan kijken, voelen, lezen in de lucht. Praat met mijn kinderen, kleinkinderen, vrienden. Als ik mezelf zie als een vruchtbaarheid, vind ik niet de rijkdom van het leven in de ziekte.

Toch is een dokter die ons begeleidt om een ziekte te overwinnen of er zelfs mee te leven, niet erg populair. In plaats daarvan zou hij snel "van hen af moeten komen". We nemen tenslotte liever de burnout-spuit dan vragen naar de betekenis van een crisis.

Veel patiënten hebben ook een mechanistisch beeld van de mens geïnternaliseerd, in de overtuiging dat verdriet over het verlies van een persoon eenvoudig verholpen kon worden door dood of echtscheiding. Dat zulke omstandigheden de tijd vergen om onder de knie te worden, lijkt voor ons verouderd. Bovendien moedigt ons systeem de arts aan om alleen de patiënt te meten. Als hij vertrouwt op conversatie en begrip, zegt de ziekteverzekering: niets gedaan.

Zal er nog een sociale revolutie zijn? Dat we opnieuw verstandig artsen ontmoeten en we zelf afscheid nemen van deze enorme verwachting?

Ik ontmoet veel jonge artsen - ze willen helpen, ze zijn niet zo economisch gemotiveerd. Ze zijn vreselijk geïrriteerd als ze worden gewaarschuwd: "Je hebt iets verkeerd gedaan, we kunnen niet betaald krijgen, je hebt niet snel genoeg gewerkt, je hebt te veel gepraat." Maar er is weerstand. Het rommelt in het systeem. We zien nu al dat ziekenhuizen die belang hechten aan menselijk contact veel meer steun krijgen.

Dan raken we ook weg van ideologie: ik zal je een pil geven en je zult gelukkig zijn?

De pil kan je nooit gelukkig maken. Alleen de relatie tussen arts en patiënt zal de effectiviteit van het medicijn vergroten. Ik moet ook geloven in het medicijn. Maar dat kan ik alleen doen als ik weet dat er iemand was die in mij geïnteresseerd was, die begrijpt wat ik nodig heb. Daarom is de situatie in de geneeskunde zo dramatisch. Voor de medewerkers daar is het frustrerend en zinloos om zo afgesneden te zijn van de mogelijkheden om te helpen. De bedlegerige persoon heeft een tegenhanger nodig die tegen hem zegt: "Je bent niet de enige." Daarom moeten we niet accepteren dat mensen eenzaam sterven.

In je boek citeer je de neuroloog Viktor Frankl, die ontdekte dat de mens "geen lijden maar zinloos lijden vernietigt". Wat wordt daarmee bedoeld?

Frankl, jarenlang een gewetensgevangene, schreef precies op dit moment: "Mijn leven is niet zonder betekenis." Hoewel hij verwachtte snel vermoord te worden. Hij had een innerlijke vrijheid. Zolang we leven, is dit altijd mogelijk. Zelfs als we in de gevangenis zitten, in de gevangenis van onze ziekte. We moeten het licht herkennen dat in ons is zolang we zijn. In de 18e eeuw spraken mensen over de zielskracht van de mens. Ik geloof er nog steeds in.

Wat is de mens buiten zijn capaciteit?

Het fascinerende aan mensen is hun levendigheid. Het feit dat hij niet kan worden vastgesteld, omdat elk mens in wezen ondefinieerbaar is. Dus elke ontmoeting van mensen is altijd iets geheel nieuws, een verrassing. Zelfs de persoon met wie je 20 jaar getrouwd bent, kan een verrassing zijn als we alleen maar open genoeg voor hem blijven.

Zijn we dat uit het oog verloren, de openheid voor verassing en levendigheid?

Ja, want in de prestatiegerichte wereld spannen we onszelf in met externe kwaliteitskenmerken. Dit berooft ons van het innerlijke wezen, onze aura. Degenen die alleen hun eigen bestaan afhankelijk maken van productiviteit, programmeren hun ongeluk. Omdat hij moet aannemen dat deze bron op een dag zal opdrogen.

Wat helpt tegen pijn en hoe te voorkomen dat het chronisch wordt, zul je leren in de ChroniquesDuVasteMonde VROUWELIJKE SPECIALE "pijn, loslaten!" (6,80 Euro) - nu bij de kiosk.

Dat maakt ons in paniek?

Ja. We zijn ervan overtuigd dat het leven uitgeput is in wat we ervan maken. We waren nooit zo onvrij als vandaag. Omdat sociale verwachting ons gevangen houdt. Ze zegt: je bent alleen waardevol als je slaagt. Zo niet, dan moet je jezelf de schuld geven. Maar we realiseren ons volledig dat het bestaan van het eigen bestaan het grootste geschenk is dat we in onze handen hebben. Je hoeft je alleen maar voor te stellen wat er zou gebeuren als ik niet zou bestaan: dan zou niets meer zijn. Dat is een ondraaglijk idee. Maar als we het niet denken, zullen we de kern van het leven niet begrijpen.

De bron waaruit we kunnen putten tot het einde van het leven zou daarom het wezen en de mensen zijn die we daar binnenlaten?

We marcheren door het leven als eenzame jagers en vreselijk bang wanneer we op een punt komen waar we in nood zijn. Zonder de integratie van het eigen in een vorm van gemeenschap zal men niet in staat zijn om een innerlijke leegte te voorkomen. We vinden alleen de jij voor mij. De verbinding met anderen maakt het leven zo kostbaar. Dat wat ik ben, is het resultaat van mijn ontmoetingen.

Maar het verlangen naar de ander, dat is heel groot.

Het verlangen is daar. Maar we zijn vergeten hoe we ons kunnen overgeven aan één ding. Als voorbijgangers die naar alles kijken maar zich niet binden. Omdat beslissingen andere opties elimineren. Meer en meer vrouwen bevriezen bijvoorbeeld eieren. Dat is de reden waarom zo'n grote markt, omdat paren vandaag in een staat van provisionaliteit leven: Iedereen wacht, als er geen betere is.

Daarachter is ook het vaste idee dat het beste het leven heerlijk maakt. Een overtreffende trap die de grijze delen van het leven zou moeten verbeteren.

Precies. Dat is de reden waarom datingbureaus zo'n aantrekkingskracht hebben - niets aan het toeval over, alleen om te selecteren op basis van hun eigen criteria. Maar het beste bestaat niet. Hij bestaat niet. Wat er achterblijft: ik zal er niet achter komen wat het betekent om mezelf voor iemand te openen. De modus van provisionaliteit voorkomt intensiteit. Het tragische is: we hebben weinig tijd. Het leven is erg kort. We moeten beslissingen nemen of we zullen leven.

Psychiater Arthur Barsky ontdekte eind jaren tachtig dat een gezondere samenleving, de ziekere mensen zich voelen. Vanwege minder ernstige ziekten lopen we zelfs naar de specialist of maken we ziektes aan, zoals lactose-intolerantie. Waarom is dat?

We zijn vervallen in de overtuiging die op veel glossy brochures staat: Gezondheid is niet alles, maar zonder gezondheid is alles niets. We zijn ervan overtuigd dat het leven alleen perfect is als alles goed gaat. Dit is een verbroken relatie met onze eigen grenzen: we willen voor altijd leven, om de dood helemaal af te schaffen. We zien ons lichaam als een massa die gemodelleerd moet worden. Dat is waarom we in paniek raken voor mogelijke symptomen die moeten worden geëlimineerd. De moderne mens heeft soms geen andere inhoud dan het functioneren van zijn lichaam.

Tegelijkertijd verbannen we alles dat schadelijk kan zijn voor uw gezondheid. Het glas wijn, de sigaret, de aangename maaltijd ...

Je kunt alleen een goed leven leiden als je je evenwicht behoudt. Tussen zorgen maken over mogelijke risico's en leven toestaan. We moeten meer openstellen voor de dingen die het leven diepgang en specerijen geven. We mogen nooit radicaal zijn. De buitensporige zorg voor de gezondheid voorkomt het leven en uiteindelijk ook de gezondheid.

Dat we onszelf constant blijven optimaliseren maakt ons ongelukkig, zoals je zegt. Maar wanneer weet ik wanneer ik moet stoppen met verbeteren? We begrijpen tenslotte onszelf als wezens die voortdurend evolueren.

Ik denk dat dat helemaal niet moeilijk is. Het gaat over de simpele vraag: wie wil je zijn? We hoeven onszelf niet opnieuw uit te vinden, maar herontdekken onszelf. Zonder tegenspraak van buitenaf. We moeten veel meer ruimte laten voor onze identiteit.