"De tuin is mijn beste"
Charlotte Joop is 92, en geen enkele dag verstrijkt als ze elke ochtend en avond niet op de klok in haar grote tuin in Potsdam let.
Onder de eerbiedwaardige lariks is haar favoriete plek. Charlotte Joop had niet geloofd dat er een andere keer in haar leven zou zijn wanneer ze elke dag zon zou doorbrengen in de schaduw van de beschermende, zich verspreidende takken - destijds, gedurende de veertig jaar dat ze in het westen woonde, in Braunschweig.
Van haar bank heeft ze alles in zicht: de grote lelievijver, het badhuis met houten loopbrug, de oude weiden achter, verder naar rechts haar geliefde tamarisk. De heatherachtige struik duikt in juli in een lichtroze bloemenzee. En, oh ja, het bed met de sneeuwwitte 'aspirine'-rozen die Charlotte Joop zelf heeft gemaakt. Ze kijkt op grijze dagen graag uit haar stoel in de woonkamer. Zoals vandaag. Teckel lady Julchen heeft zichzelf op haar schoot comfortabel gemaakt. Er zijn thee en citroencake met doopvont. Zelfgemaakt.
"De tuin is mijn favoriet", zegt Charlotte Joop. Zeg het steeds opnieuw. Ze is niet het type voor veel woorden. Vooral niet als het gaat om grote gevoelens. Ze is gewoon anders opgevoed. Pruisische. Er gaat geen dag voorbij zonder haar 's morgens en' s avonds rond te draaien door de tuin van anderhalve hectare in het district Bornstedt in Potsdam. Alles wordt zorgvuldig geïnspecteerd, elke knop, elke telg wordt liefdevol getaxeerd. Onkruid is haar een gruwel. Het helpt niet dat zoon Wolfgang en tuinman Reinhard Kühn haar ten strengste verboden hebben om te bukken omdat ze viel met de wiet. 'Maar ik doe het toch, als ik alleen ben,' fluistert ze, bijna meisjesachtig lachend. Ze kan het gewoon niet verlaten. Moeilijk te geloven dat deze fragiele, elegante vrouw het grootste deel van de tijd in haar tuin heeft gewerkt. Haar handen met lange ledematen worden zo ongelooflijk verzorgd.
Vanwege zijn glooiende groene heuvels, zijn parken en paleizen, verbonden door een netwerk van lanen, Potsdam wordt beschouwd als beloopbare landschapsschilderkunst. Deze indruk wordt voortgezet in het landgoed van Charlotte Joops. Hun voorouders waren tuinders uit Nederland, werden door de grote keurvorst Friedrich Wilhelm I naar Brandenburg gebracht. Sindsdien hebben ze allemaal hun brood verdiend met de kinderkamer. Haar vader, haar grootvader, haar overgrootvader ... Charlotte's vader Paul Ebert was een patriarch door en door. Hij bepaalde elke dag wat hij moest doen. En wee, het was niet klaar. "Er was geen genade." Dagelijkse overleving reguleerde het ritme van het dagelijks leven. Paul Ebert leverde de omliggende ziekenhuizen het fruit en de groenten van zijn kwekerij. "Hier was een grote moestuin - broeikassen zover het oog reikt", zegt Charlotte Joop. Elke plant werd gebruikt. Niets bloeide voor niets, of gewoon voor de schoonheid. Zelfs de weiden, waardoor de wind zo schilderachtig waait, hadden hun doel en doel: manden werden geweven van de jonge scheuten. Ze nodigden de 19-jarige Charlotte uit samen met de groenten bij de pick-up van de familie om ze in het gebied te verkopen.
Tegenwoordig is het anders in de tuin van Charlotte Joop. Tegenwoordig woont de kunst van de voormalige hoveniers van het naburige Sanssouci hier, waarbij het nuttige met het mooie wordt gecombineerd. Bergboon en lavas groeien en gedijen, struiken van geurige citroenmelisse, ruches voor de middagsalade en rode biet naast phlox, dahlia en een zee van pioenen, erwten en Engelse variëteiten zoals het roze, geurige "Eden". Ze is een lust voor het oog in elke fase - eerst als een jonge, delicate bloem, later ontvouwt ze een morbide schoonheid zoals een prima ballerina oud wordt. Een 40-jarige ginko schept op in de herfst met zijn kleurrijke blad, de enorme Noord-Amerikaanse den met "de langste naalden ter wereld" en de trompetboom, in juli met zijn witte orchidee-vormige bloemen.
Waar ooit de stal was, is de villa nu in Italiaanse stijl. Wolfgang Joop gaf het aan zijn moeder Charlotte op haar 80ste verjaardag.
"Ik voel me veilig in de natuur", zegt Charlotte Joop. Dat is altijd zo geweest. Van kinds af aan. "Het groeit en bloeit en sterft weg, net als het leven." En dat ging niet altijd goed met haar. Het vertelt over oorlog, vlucht en ontbering, het lange, eenzame wachten en ongerustheid over haar echtgenoot Gerhard Joop, die al jaren in gevangenschap was. Van alleen zijn als moeder met een jonge zoon, die zijn vader voor het eerst op achtjarige leeftijd zag, van verhuizen naar Brunswick in 1952 en vanuit de Koude Oorlog, toen ze tijdens de vakantie maar een of twee keer per jaar naar huis mocht. "Als ik verdriet had, ging ik gewoon naar de tuin." Toen groef en kauwde ze, gewied en geplukt, tot haar delicate handen helemaal zwart waren van de zware, warme aarde. Een prachtige troost.
Hij rinkelt. Twee reuzenhonden stormen de salon in, Dalmatian Gretchen en Rhodesian Ridgeback Lottchen. Achter hem Wolfgang Joop. De modeontwerper is gebruind. In sandalen, met zonnebril, broek en shirt in houthakkersstijl, blauw, violet en zwart geruite. In het weekend zorgt hij voor het goede. Natuurlijk ook met zijn moeder en in de tuin.
"Hallo, Charlotte, nou, ik zie dat je een goede tijd zult hebben," zegt hij met een grijns. Ze schijnt. Ze is trots op haar beroemde zoon. Maar stil. Dat nu het hele gezin terug is in Potsdam, is alleen aan hem te danken. Wolfgang Joop was de drijvende kracht. "Mijn verlangen is altijd deze plek geweest," zegt hij. Hij reisde hier elk jaar in de dagen van de DDR, en om zijn overleden tante Ulla te helpen, ondersteunden zij en zijn familie hem waar hij kon. Hier was zijn gevoelde woning, de veiligheid van grootouders en tantes die de jongen zochten waar ze maar konden. Hier was het grote huis waar de vele vluchtelingen woonden, met hun kinderen kon hij ravotten, en natuurlijk de dieren. "Als je er genoeg van had, deed je een stap en had de Pruisische Rococo een punt", zegt Joop.
Nu komt het hele gezin hier regelmatig samen: Achterkleindochter Johanna, de twee kleindochters Jette en Florentine, wiens moeder Karin Metz-Joop en haar echtgenoot Günter Metz. Iedereen heeft zijn eigen kleine schuilplaats, en In het midden woont moeder Charlotte in haar villa. Delicaat geel, Italiaans, met grote boogramen. Het uitzicht op de tuin is adembenemend. Zoveel kleuren groen. Echter, "op een dag geen zorg, je zult niet vergeven", zegt Wolfgang Joop. Net zoals in het gezin. Ja, er zijn veel overeenkomsten tussen al deze planten.
"De mens vormt de plek", zegt hij. Hij besefte pas dat toen hij hier terugkeerde, na vele jaren in Hamburg en New York. Het huis raakt hem, de man. De kunstenaar Joop is gefascineerd door iets anders: de persoonlijke kijk op de wereld van mensen die deze prachtige landschapsarchitectuur in Potsdam hebben gecreëerd. Mooie geesten zoals hijzelf. "Ik weet nu waar ik mijn levenservaring, mijn kracht en mijn fortuin hier heb geïnvesteerd om het opnieuw naar mijn zin vorm te geven." En om zijn familie een thuis te geven. Hij had tenslotte het geluk dat hij twee dochters en een kleindochter had. In tegenstelling tot veel van zijn collega's. "Ik denk dat delen een belangrijk geschenk is."
Op warme zomerdagen, wanneer de wind door de bomen waait, zijn de ligstoelen op de lelievijver een heerlijke plek om te ontspannen.
In 1992, toen zijn moeder en zijn vader, die vorig jaar stierven, terugkeerde naar Potsdam en wilde niet bij het huis van tante Ulla wonen, Wolfgang Joop liet een nieuw huis bouwen. Waar de stal was, als cadeau voor zijn 80-jarige moeder. Vanaf dat moment heeft Charlotte Joop de meeste energie in haar tuin gestoken. Aan de zijde van tuinman Reinhard Kühn zwerft ze hem elke dag en smeedt hij plannen. De kleine appelboom, bijvoorbeeld een Gravensteiner, werd pas vorig jaar geplant. Ze maakt zich een beetje zorgen dat hij dit jaar geen vruchten zal afwerpen. Reinhard Kühn zegt vervolgens: "Maar mevrouw Joop, u zult nog steeds 100 zijn." Gelukkig hoeft ze niet zo lang te wachten. Volgend jaar krijgt de boom eindelijk appels.
"Oh, en ken jij de Karl Foerster? De tuinman en schrijver, ook een beroemde zoon van Potsdam?" Charlotte Joop staat langzaam op. Het is al weer aangebeld. 'Zijn mooiste boek is getiteld:' Het wordt doorgeblazen. 'Dat is het leven, toch?'
