Italië: vakantie in de agriturismo
Een fijne geur trekt vroeg in de ochtend over de tuin naar de slaapkamer van ons kleine appartement. Gelegen in de Agriturismo Antonella - een boerderij met kaasmakerij en vakantiegasten in het Italiaanse Abruzzo, in het midden van het nationale park Maiella.
Al om zeven uur is de melk met de aap, de "bij", zoals de bestelwagen met drie wielen wordt genoemd, afgeleverd. Het komt van de geitenkudde van onze hospita Antonella in de nabijgelegen bergen. Nu wordt de melk verwerkt in de Caseificio.
Fotoshow: Abruzzo
Cristian en Ninetta vullen de kaas in kleine manden
In een kleine kamer staat Cristian Rafaila en kneedt met beide armen diep in de melkketel. Het is zo groot dat hij er een bad in kan nemen. De melk stolt. Ze doet dat omdat de kaasmaker een gefermenteerd gist erin heeft gedaan.
Hij lacht en zegt dat de melk goed is voor de huid. Met enige moeite tilt hij nu een druppelend wit brood uit de vloeistof. De Signora, Ninetta Santilli, komt helpen. Samen verdelen ze het kaasbrood op een stalen tafel in kleinere stukjes en drukken ze in manden, waaruit de wei wegvloeit. De kleine broden worden vervolgens op een koele plaats bewaard, zodat ze kunnen rijpen. Dit zal de komende weken een milde geitenkaas met fijne poriën produceren.
De wei stopt in de ketel. Nu verwarmt de kaasmaker de brander eronder. Bij 80 graden verschijnen strepen op het oppervlak - de ricotta kan worden afgeroomd.
Gasten van de agriturismo hebben het naar hun zin: Ze zien waar hun eten vandaan komt. Je mag kijken en proberen. En ze worden gekookt met wat de regio geeft. Met een pakketvakantie hebben Agriturismo vakanties daarom net zo weinig gemeen als pasta uit de supermarkt met zelfgemaakte. Maak je geen zorgen: niemand hoeft op stro te slapen. Veel boeren hebben zelfs een zwembad voor hun gasten gebouwd.
Zwembad in plaats van stro
De pasta wordt ook zelf gemaakt
Al bij het eerste diner maakt baas Antonella duidelijk: de pasta hier is altijd "fatto a la casa" - wat anders! Degenen die teveel van de ricotta ravioli nemen, hebben echter geen ruimte meer voor het kalfsvlees met salie. Dit geldt met name voor zondag, wanneer er een extra is aan de gebruikelijke vier gangen. We strekken onze armen in het gezicht van gegrilde courgette, everzwijnstoofpot, gnocchi met champignons, verse vijgen ... en de sterke Abruzzo Montepulciano diende ermee.
Beschermde gebieden voor wolven en beren
Het originele berglandschap heeft ons hier gelokt en we zullen niet teleurgesteld worden. Decennia lang hebben milieuactivisten gevochten om ervoor te zorgen dat het Maiella-gebied in 1991 tot nationaal park werd uitgeroepen. Hier leven wolven en beren onder instandhouding. Je zou hier nooit een "probleembeer" schieten!
Maar de dieren zijn verlegen, we ontmoeten alleen vossen: Altijd in de schemering onder Cansano. Nieuwsgierig kijken ze ons aan en steken nonchalant de straat over. Nog ongebruikelijker is de Viper, die op een zonnige dag midden in het asfalt ligt. Ze heft haar hoofd op en glijdt langzaam terug in de struiken.
In de verte de zee
Metselaarsherders sieren het land
Onze bestemming de volgende ochtend: de top van Monte Porrara, een tweeduizend meter piek. De tour begint op het treinstation Palena. Een uitgebreide hoge vallei, stilte en eenzaamheid doen denken aan westerse films.
Schapen en geiten grazen in de weiden. Schapenhouderij was ooit de dominante economische factor in Abruzzo. Duizenden jaren lang hebben de kuddes het landschap gevormd. Zelfs in afgelegen bergdorpen heeft de rijkdom aan schapenfokkers prachtige renaissance-gevels achtergelaten. Sinds de 18e eeuw gaat het belang van de schapenhouderij terug. Maar zelfs vandaag zijn er losse bakstenen hutten op de berghellingen, klein als tenten en alleen met een opening om te kruipen.
Hekken bestaan niet, de dieren lopen vrij rond. Gestuurd en bij elkaar gehouden door herders, van wie velen tegenwoordig uit Oost-Europa komen, omdat de lonen laag zijn. Haar belangrijkste helper is de Pastore Abruzzese, een witte herder. Soms zwerven de honden in groepen rond. Nieuwsgierig benaderen ze elkaar en gaan dan rustig in de schaduw liggen. Slechts één houdt zijn hoofd naar beneden en houdt afstand. Hij waakt en omcirkelt ons ... Stroomt het bloed van Wolf in zijn aderen?
Op de top van Monte Porrara
Bijna duizend meter hoogte liggen voor ons. Goed dat het eerst door een schaduwrijk bos gaat. Verderop waait een koele bries. Vanaf een weiland kijken we ver over de hoge vallei, de bergketen van Majella en zien in de verte het Gran Sasso-massief. In het oosten kunnen we de Adriatische Zee aan de horizon raden. Krekels tjilpen. Wolken vormen gigantische hagedissen en lossen op.
Kort voor de top ontmoeten we andere wandelaars, kort nadat we het hebben gehaald. Hierboven waait een sterke, koude wind. Het berg- en luchtpanorama rondom maakt je duizelig!
Gastronomisch restaurant zonder menu
Taverna Caldora in Pacentro
Aan het einde van onze wandeling gaan we 's avonds naar een veelgeprezen restaurant: The Taverna dei Caldora in Pacentro. We lopen drie keer voorbij. Alleen dan ontdekken we de tegel ter grootte van een palm met de naam op de muur en daarnaast de renaissancistische boog bij de ingang.
De tafels staan voor het panoramische raam aan de rand van de kloof. Er is geen menu. In plaats daarvan komt de verhuurder naar onze tafel en stelt voor om een beetje van alles te proberen ... Aan het einde tellen we 17 verschillende kleine gerechten: gebakken courgettebloemen, spaghettini met zomertruffel, champignonsalade ... als dessert is er citroenroom en pan ducale , een Abruzzi-amandeldeeg.
Je proeft letterlijk de trots van de chef om iets unieks en authentieks uit de bergstreek op tafel te toveren.
In het Gran Sasso-gebied
Schemer onder de Gran Sasso
Onze volgende stop is Agriturismo di Marco. De boerderij ligt in het noorden van Abruzzo. Hoog boven ligt de Corno Grande, een opvallende drieduizend meter hoge berg. Aan zijn voeten ligt de Campo Imperatore, een uitgestrekt plateau dat doet denken aan Mongolië. Er is een straat en zelfs stoeltjesliften hier.
Donato di Marco begroet ons in de schemering op zijn boerderij. Hij behoort tot een coöperatie die de Farindola-Pecorino samen op de markt brengt. Hij produceert deze kaas ingewreven met olijfolie en geeft de voorkeur aan weinig goedheid boven massa, vertelt Donato. Hij maakt niet alleen pecorino, hij maakt ook een dikke balsamicoazijn, wijnpersen, knijpt fruitige, bijna kruidige olijfolie en gerookte ham. Zijn gasten krijgen het brood dat zijn moeder bakt en haar pasta, de - wat een vraag! - "fatto a mano" is. Tijdens het eten spreekt hij enthousiast over zijn begrip van goede landbouw. Dan wordt zijn gezicht serieus: de jongeren verlaten de landbouw, op de boerderijen blijven ze oud. Het concept Agriturismo daarentegen zou eigenlijk moeten helpen - het zou de jonge generatie een perspectief op het platteland moeten geven. Dat klinkt echter eenvoudiger dan het klinkt. Donato bekritiseert vaak de eis dat toerisme alleen het grootste deel van de inkomsten moet vertegenwoordigen.
Begrijpelijk: de toeristen van vandaag hebben claims. De boeren willen recht aan hen doen. Hier is de landbouw dan weer te kort. Donato heeft besloten dat landbouw belangrijker voor hem is.
Op de laatste avond hebben we nog een vraag: heeft Donato ooit een beer gezien? Helaas niet, maar wolven.
Uiteindelijk zit de auto vol met wijn, honing, olijfolie en balsamicoazijn, De herdershond ligt koppig achter het voorwiel. Donato moet hem wegslepen - dan nemen we afscheid.
Reisinformatie: Agriturismo in Italië
Agriturismo Antonella
nacht
Agriturismo Antonella: appartement met ontbijt en diner, 55 euro per persoon
Agriturismo di Marco: tweepersoonskamer met ontbijt en diner, 37 Euro per persoon
Agriturismo en vakantiehuisbureau, b.v. via: www.lupus-italicus.de, www.agriturismo.it of www.agriturismo.com
Hoe komt u er Bijvoorbeeld, met Germanwings van Keulen / Bonn naar Rome, vanaf daar met de auto in ongeveer 1,5 uur in de regio Maiella. Of met de auto van Frankfurt naar Sulmona (1300 km), reistijd ongeveer 13 uur, snelwegtol: 37 € 40, Zwitserland vignet: 27 €. Van Sulmona naar de Adriatische kust: ongeveer 40 minuten met de auto.
boekentips
Abruzzo, Sabine Becht en Sven Talaron, Michael Müller Verlag 2006 (reisgids met plaatsbeschrijvingen, restaurant- en hoteltips)
Wilde paden, rustige dorpjes: wandelingen in Abruzzo, Christoph Hennig en Georg Henke, Rotpunktverlag 2007 (een bijzonder mooie en gedetailleerde wandelgids)
Op de volgende pagina: fotoshow Abruzzo
