Wanneer het hart zich herinnert

Eigenlijk was ze ermee klaar: kinderen krijgen, ouder dan 40. Anja Hansen * had haar neefjes. Dat is genoeg, dacht ze. Voor de rest ben ik te oud. Eigenlijk, ook vanwege hun onverklaarbare relatie, een constante, op en neer trekkende zenuwen, twee jaar lang kwam hij 's nachts voorbij. Hij had overdag geen tijd. Hij was een knappe man, gescheiden. Hij wilde geen kinderen, niet met haar en niet anders. Het is al leuk.

Nederigheid - klinkt stoffig

Eigenlijk was dat de nacht toen ze eindelijk alles wilde afmaken. En toen werd ze zwanger. Gelukkig, een late leeftijd van tien vandaag, een zachte, slimme, slimme jongen, haar leven. Zelfs als het het einde van de relatie was, werd alles moeilijker, het praten van anderen, het gezin, alleen opvoeden, vechten voor geld, voor de rechtbank, voor de rechtbank, zegt ze: "Ik geloof niet in toeval Het heeft me dankbaarder en nederiger gemaakt. "

, een oud woord. Dit klinkt stoffig, uit de mode. Het komt van "diomuoti", uit het Oud-Duits: gewillig. En wie wil dat zijn? Tegenwoordig, wanneer zeer verschillende kwaliteiten tellen: zegevieren, vrij zijn, flexibel, onafhankelijk blijven, op het werk en vaak ook privé. Nederigheid en dankbaarheid, twee termen die geen goede reputatie hebben. Velen associëren zwakte en minderwaardigheid ermee.

Niemand volgt vrijwillig een cursus in nood en ellende.

Heel anders in Japan. Niemand schudt het hoofd als een jonge, kosmopolitische en succesvolle vrouw, die goed geld verdient, buigt voor een paar oude gympen voordat ze ze in de prullenbak gooit. De handen bij elkaar, bedankt hen, omdat ze trouwe diensten hebben bewezen. "Een dergelijke opmerkzaamheid voor een alledaags object is essentieel voor de traditionele cultuur daar", schrijft Wilhelm Schmid-Bode. In zijn boek "Maß und Zeit" eist de stressonderzoeker en arts voor psychosomatische geneeskunde in München de kracht van oude monastieke waarden, vergeten deugden zoals stilte, ascese, alertheid, nederigheid.

Iedereen die ooit heeft verloren is bescheiden

Vaak voelen we alleen een gevoel van nederigheid en dankbaarheid in uitzonderlijke situaties. Plots stinken naar hoe fragiel het leven is, wat we meestal als vanzelfsprekend beschouwen. We moeten dat ook doen, anders zouden we nauwelijks kunnen voortleven, plannen maken, uitkijken naar de volgende dag, de volgende reis, een nieuwe taak. "Niemand geeft zich op voor een cursus in nood en ellende", schrijft Robert A. Emmons in zijn boek, "Lucky to Thankful, A Guide to Everyday Life." Maar hoe meer de Amerikaanse professor in de psychologie met dankbaarheid omging, hoe meer zijn overtuiging groeide: "Een authentieke, diep gevoelde dankbaarheid voor het leven vereist een zekere mate van contrast of ontbering." Nederig en dankbaar zijn betekent natuurlijk: bang zijn om iets belangrijks te hebben, iets te verliezen, een baan, een liefde, een mens.

* Naam gewijzigd door de editor

Of plotseling volledig verantwoordelijk zijn voor een ander leven. Anja Hansen *, in haar vroege jaren 50, beschouwde vrijheid altijd als haar belangrijkste bezit. Alles veranderde met het kind. Toen het soms ondraaglijk was, hielp de zorgen over hoe verder te gaan slechts één gebed. Alleen, in de kerk, een van de mooiste psalmen van de Bijbel, zachtjes sprekend in de grote kamer: "Ik richt mijn ogen op de bergen, vanwaar hulp tot mij komt." Slechts enkele woorden, maar krachtig, troostend.

Neem het dagelijkse leven niet als vanzelfsprekend.

Als je moderne literatuur doorbladert, verschijnt het woord nederigheid nauwelijks. Het lijkt te zijn verdwenen uit ons actieve vocabulaire. We zouden ons zoveel beter voelen als we hadden geleerd onszelf vaker te nemen, meer aandacht aan anderen te schenken, niet om het dagelijks leven als vanzelfsprekend te beschouwen. 'Nederigheid', schreef zendingsarts Albert Schweitzer, 'is het vermogen om tegen de kleinste dingen in het leven op te kijken.'

Hoe ouder we worden, hoe gemakkelijker het ons lijkt. Misschien omdat onze eigen eindigheid ons inhaalt, het ons doet beseffen dat we de situatie langzaam moeten inventariseren: waar zijn we? Wat willen we nog meer? Waar kunnen we trots op zijn en wat doen we zonder? Misschien zullen we ons realiseren hoe ontspannen we zijn geworden.

We overleefden scheidingen, ziekten, afscheid. We weten dat gezondheid kostbaar is, geen gegeven, een geschenk. Dat we worden begeleid door mensen die ons leven rijker maken. Of heb een ongekende kans om een kind op te voeden, van een hobby een beroep te maken, ervaringen te delen. Dat kan me nederig maken. Nu en dan.Misschien is het ook omdat leeftijd feitelijk milder wordt: herinneren dat we het goede in plaats van de pech onthouden, neemt gelukkig toe in de loop van het leven. De hersengebieden die de negatieven opslaan, werken dan minder actief dan die welke goed en mooi zijn. In die zin had de Schotse auteur James Matthew Barrie, de uitvinder van Peter Pan, gelijk: "Het leven is een lange les in nederigheid."

De levenshouding verhoogt de levensverwachting

Als we zouden kunnen kiezen, zouden we natuurlijk veel eerder nederig en dankbaar willen zijn: alleen omdat deze houding ons leven lijkt te verlengen. In zijn beroemde langlevenstudie van 678 nonnen van de Orde van de Notre Dame ontdekte de Amerikaanse neuroloog David Snowdon dat hoe positiever de gevoelens uitten in de vroege levensverhalen van de zusters (dankbaarheid, hoop, liefde), hoe waarschijnlijker ze waren 60 jaar later leefde nog.

Zelfs in het jonge veld van neurocardiologie, dat het samenspel van hart en hersenen bestudeert, hebben stressonderzoekers van het California Institute of HeartMath in Boulder Creek geconstateerd dat zelfs wanneer we in een gewenste staat van ontspanning zijn, zoals meditatie, onze harten niet kloppen zo kalm en zelfs als een gevoel van waardering. Dus als we bezorgdheid, liefde, medeleven of dankbaarheid voelen, werkt ons hart het meest efficiënt, en onze immunoglobuline A-niveaus stijgen, onze eerste verdediging tegen virussen. "Dankbaarheid," wist de Franse monnik en schrijver Jean Baptiste Massieu al, "is de herinnering aan het hart."

Dankbaarheid voelen is niet altijd gemakkelijk. Krachtige krachten werken haar tegen: ofwel het gevoel inferieur of superieur te zijn. We hebben vaak overdreven verwachtingen, van onszelf en anderen. Maar dankbaarheid en nederigheid betekent ook dat we ons hele leven afhankelijk zijn van anderen. Het begint met afhankelijkheid - en het eindigt opnieuw.

Open het hart voor anderen

Dit betekent niet dat we volledig moeten opgeven. Integendeel, alleen als we weten wat we willen en voelen, kunnen we openstaan voor anderen. Nederigheid betekent daarom altijd toewijding, een taak, andere mensen.

Het betekent: ik kan mijn hart openen voor anderen. Dit is niet intellectueel, maar een gevoel dat we meestal zijn vergeten. Vaak uit angst de controle te verliezen. Ware nederigheid maakt ons niet klein, het heeft niets te maken met onderwerping of zelfvernedering, maar bevrijdt het: ik kan zijn zoals ik ben.

"Nederigheid betekent vooral oprechtheid voor mezelf en anderen, niet voor mij onfeilbaar, om de grootste te zijn, maar om fouten toe te geven, suggesties van anderen te accepteren, als ze me goed vinden", zegt Anna Hoffmann. De 41-jarige beheert het coachingcentrum "Outlook" in Potsdam, adviseert singles, koppels en ondernemers. "In nederigheid is ook het woord moed, de moed om te veranderen, de openheid om op anderen te vertrouwen, nieuwe kansen te grijpen, nieuwe relaties aan te gaan."

Nederigheid heeft niets te maken met zelfvernedering. Ze maakt niet klein - ze bevrijdt

Religieuze mensen vinden het vaak gemakkelijker om dankbaar en nederig te zijn. Je kunt dingen delegeren naar de top, vindt zichzelf niet zo belangrijk. Ze voelen zich onderdeel van een groter geheel en bidden, een ritueel van dagelijkse dankzegging.

En de anderen? De Vietnamese monnik Thích Nhât Hanh, een van de meest gerespecteerde leraren van het boeddhisme in de westerse wereld na de Dalai Lama, heeft een prachtig gebed voor haar geschreven dat kan worden gedeeld met niet-gelovigen: "Als ik vanochtend wakker word, zie ik de blauwe Hemel, ik vouw mijn handen in dankzegging voor de vele wonderen van het leven, voor het hebben van 24 gloednieuwe uren voor me. "

Nu zou je kunnen denken dat dankbaarheid een van de oneerlijke geschenken is die mensen met een bijzonder zonnige geest, spirituele neiging of grote sereniteit wordt geschonken. Een gevoel dat al in de genen van sommige mensen zit. Maar professor Robert A. Emmons is ervan overtuigd dat dankbaarheid een proces is, iets dat iedereen kan oefenen.

En omdat hij zelf geen bijzonder dankbaar persoon is, zijn er verspreide dingen in zijn huis om hem en zijn vrouw eraan te herinneren. Een magneet kleeft aan de koelkast met een citaat van de voormalige First Lady en president's vrouw Eleanor Roosevelt: "Gisteren is geschiedenis, morgen is een geheim ... vandaag is een geschenk." Een van de best practices van oefenen is een bedankdagboek, zegt Emmons. Zelfs als er in het begin maar één zin staat: "Er is niets ergs gebeurd vandaag."

Dankbare mensen zijn geen naïeve optimisten of onverschillige tijdgenoten die vergeten zijn dat er pijn en lijden is. Dankbaarheid is vaak eerder een kwestie van wrok. In ieder geval geen gevoel dat alleen bij ons opkomt als iemand iets goeds voor ons doet, maar een blijvende levenshouding die zelfs de meest ongunstige omstandigheden kan doorstaan.

"Denken is bedankt", zei de filosoof Martin Heidegger. Dankbaarheid is meer dan alleen een hoffelijkheid of een korte gelukzaligheidstraining. Het vereist een pauze, de herziening van iemands leven. Kortom, het is het volwassen besef dat we al alles hebben wat we nodig hebben - en op sommige momenten zijn dit slechts een paar oude, versleten schoenen. We moeten ze gewoon waarnemen, deze momenten.

Om meer te lezen: Wilhelm Schmid-Bode: "Meten en tijd: de nieuwe kracht van kloosterwaarden en -rituelen ontdekken" (251 pp., 19,90 euro, Campus Verlag, 2008) Robert A. Emmons: "Gelukkig om dankbaar te zijn Guide for Everyday Life "(235 p., 19,90 euro, Campus Verlag, 2008)