Birma: "We moeten nadenken over de toekomst"
Eindelijk vertelt iemand die het met eigen ogen heeft gezien. Twee vrouwen, één man, op reis voor Welthungerhilfe in de delta van de Irrawaddy. Gedurende één week hebben ze noodvoedsel aan de overlevenden gegeven en nu zijn ze teruggekeerd naar de stad Yangon. Ze namen een douche, sliepen een nacht en nu zijn ze naar het kantoor van Welthungerhilfe gekomen om verslag uit te brengen. Het is het eerste persoonlijke rapport sinds het team begon met het distribueren van benodigdheden in de Delta.
Drie dagen lang zijn we in Yangon. We zijn hier om verslag uit te brengen over de hulpverlening in het rampgebied. Maar we zitten in de stad met zijn gouden pagodes, hun prachtige koloniale gebouwen, hun straten, die al lang grotendeels zijn opgeruimd, zoals in een gouden kooi. De stad Yangon wordt afgezet, buitenlanders mogen de verkeersaders niet passeren. Het internet is traag en gecensureerd. De kranten, gedrukt in ruwe rasterpunten, bieden foto's van de operaties van het leger: tenten, opgesteld in rijen. De president verdeelt voedsel aan verhongerende kinderen. Helikopters op startbanen. Soldaten lossen dozen met hulpgoederen. Maar ze bieden geen betrouwbare indruk van de situatie in de Delta.
Net als de CD's met video's uit de Delta, die sinds gisteren op straat worden verhandeld. Souvenirhandelaren verkopen ze voor het equivalent van drie euro, terwijl ze bij de krantenjongen op straat de plaatselijke bevolking voor de helft kopen. Helikopters op startbanen, mannen lossen uit. Rivieroever omzoomd met scrubby bomen. Waterlichamen. Wie heeft ze gefilmd? Wanneer en waar? Waarom en voor wie?
En nu zijn ze hier. Twee vrouwen en één man. Ze willen rapporteren aan het noodhulpteam van Welthungerhilfe. We hebben beloofd hun namen niet te noemen en ze niet op de foto te laten zien, noch te zeggen waar ze vandaan komen en waar ze thuishoren. Omdat de overheid de lokale bevolking heeft verboden om door middel van een straf contact op te nemen met de buitenlandse pers. "We willen de mensen die voor ons werken niet in gevaar brengen", zegt Angela Schwarz, de programmamanager. Het risico om gearresteerd te worden is te groot. Schleppend kwam de eerste woorden. De man legt een lijst op tafel. "Hier kun je zien waar we ons hebben verspreid," zegt hij. "We hebben een team gebouwd en mensen verteld hoe zo'n distributie zou moeten zijn." En dan is hij stil. Kijkt naar het papier in zijn hand. Samen zinken.
Officieel wilde de regering van Myanmar de ramp beheersen op zijn eigen merites, voor hulporganisaties uit het buitenland was het gebruik verboden in de getroffen gebieden, Het klassieke rampscenario - teams van experts reizen zo snel mogelijk naar de getroffen gebieden - zodat ze geen actie konden ondernemen. Wat dan? Om de grenzen te verkennen om mensen te redden, besloot Welthungerhilfe. Net als sommige andere organisaties vroegen ze hun lokale medewerkers die bereid waren op korte termijn naar de Delta te reizen en, indien mogelijk, noodrantsoenen daar te verdelen, als een civiele strijdkracht naast het leger. Sommigen werden gezocht, velen antwoordden.
Toen de drie afgelopen maandag het rampgebied binnenreden, dachten ze dat ze de dag erna terug zouden zijn. Zij waren de voorhoede, moeten uitvinden wat haalbaar is. Er werken momenteel 15 lokale werknemers van Welthungerhilfe in de Delta, zij werken samen met het Nationale Rode Kruis, het Wereldvoedselprogramma en anderen en worden ondersteund door een aantal vrijwilligers.
De drie terugkeerders zetten een kaart op tafel om te laten zien wat ze al hebben gedaan: Vijf gemeenschappen in de provincie Bogale worden de komende twee weken voorzien van rijst, linzen en olie. Dat zijn 30 dorpen, dus 2.500 huishoudens, dus 12.500 mensen. Volgens UNICEF wonen 430.000 alleen in deze regio. "Ons doel is om de komende weken 10.000 huishoudens te bereiken", zegt office manager Angela Schwarz in de ronde. Silence. En: "We moeten gaan nadenken over de toekomst, de wederopbouw, de komende zes maanden, de komende twee jaar." Meer stilte. "We doen wat we kunnen," zegt een vrouw zachtjes.
En dan gutst het uit haar: hele dorpen zijn weggevaagd, de storm heeft de bomen verbroken, zelfs de palen van de huizen ontworteld, "er is niets meer over," zegt ze. De overlevenden zijn gevlucht. Waar ze onderdak konden vinden, leven de vluchtelingen dicht opeen. Bijna niemand wil zo ver teruggaan. "De pijn is te diep", zegt iemand, "ze durven niet, ze klampen zich aan elkaar vast."
Bijzonder zwaar getroffen is het eiland Kyun Thar Yar. Van de voorheen 15.918 inwoners overleefden er slechts 2.617. Onder de doden bevonden zich vooral veel vrouwen en kinderen."Mannen", zegt een van de terugkeerders, "klommen op de kokospalmen en klampten zichzelf vast, wat hen redde." Mensen zijn nog steeds verlamd. Alleen de dorpelingen uit nabijgelegen dorpen komen naar het provinciestadje Bogale om hun eigen hulp te organiseren. Met boten. Over land is de regio niet toegankelijk. Medewerkers van Welthungerhilfe halen vervolgens hulpgoederen uit de tijdelijke opslagfaciliteit die ze hebben opgezet in een klooster van de monniken. Ze gaan met hen uit om de distributie te organiseren. Wie zijn rantsoen krijgt, moet stoppen. "Duitse degelijkheid", zegt Angela Schwarz.
"Wat heb je nodig?", Vraag het personeel van het kantoor in Yangon. "Reddingsvesten," zegt de man spontaan. Je ziet de ritten door dit waterlandschap. Het is regenseizoen, de stormen komen plotseling en heftig. "Dan zijn er enorme golven", zegt hij. Veel van de boten die de storm heeft gespaard lekken. Bovendien: omdat de banken leeg zijn, is het ook moeilijk voor de lokale bevolking om zich te oriënteren. En: lichamen drijven overal. Hoewel het water veel naar de zee heeft gespoeld. Maar niemand gaat weg om haar te herstellen. "De eerste, tweede, derde zal van gedachten veranderen," zegt de man, "maar er zijn er zoveel!"
Morgenochtend keren de drie terug naar de Delta. Met gemengde gevoelens. Maar in ieder geval met goed nieuws: de regering heeft aangekondigd dat het werk in de toekomst niet langer illegaal is. De ramp was voorbij, volgens het ministerie van Volksgezondheid en Sociale Zaken. Nu komt de fase van de bouw. Hulporganisaties die in het land zijn geregistreerd, kunnen nu ook in de delta werken. Maar alleen met haar lokale personeel. De buitenlanders blijven in de gouden kooi.
Giftenverslag van Welthungerhilfe
Als je het werk van Welthungerhilfe in Birma wilt ondersteunen, kun je donaties overboeken naar het volgende account: Welthungerhilfe Trefwoord "noodhulp Myanmar / Birma" Rekening 1115Sparkasse KölnBonnBLZ: 370 501 98
