Taboe onderwerp menopauze
Vrouwen ouder dan 50 kunnen tegelijkertijd mooi en slank, slim en succesvol zijn: Hillary Clinton, Meryl Streep, Madonna en Hannelore Hoger leven dit in de media. Maar kunnen onze nieuwe rolmodellen publiekelijk praten over hun menopauze? Over slapeloze nachten en plotselinge opvliegers? Zo los en ontspannen als ze hun lichaam aan het publiek laten zien? Nauwelijks. "Tegenwoordig leggen tienjarige meisjes hun meteen uit dat ze net in de puberteit komen", merkt de Hamburgse gynaecoloog en hormoonexpert Dr. med op. Katrin Schaudig, "hoewel sociaal veel minder geaccepteerd als een volwassen vrouw over haar menopauze praat."
ChroniquesDuVasteMonde heeft zelden zo veel moeite gedaan om vrouwen te vinden die in het openbaar over hun ervaringen wilden spreken, zoals over dit onderwerp. We lijken opnieuw gevangen te zitten: hoe beter we er jong en fit uitzien zo lang mogelijk, hoe minder we kunnen omgaan met het feit dat de biologische klok nog steeds tikt.
Het is eigenlijk een volledig natuurlijk proces. Op een gegeven moment, meestal tussen de jaren veertig en midden vijftig, raakt het lichaam van een vrouw zonder voorraad eicellen, die al in de vrouwelijke baby waren opgeslagen. Deze tijd wordt niet beïnvloed door hormonen of door een gezonde levensstijl, hij is er gewoon op een dag: de eierstokken houden op regelmatig een ei te rijpen, en min of meer continu dus vermindert ook de hormoonproductie. Sommige vrouwen ervaren enorme fysieke en emotionele bijwerkingen, terwijl anderen er weinig van merken.
Etnologen hebben ontdekt uit vergelijkende studies in Georgië, Griekenland, Japan of de Maya's: vrouwen die nieuwe krachten, sociale of spirituele verantwoordelijkheden krijgen na het einde van hun vruchtbare ervaring, vinden de fase van de hormonale overgang veel minder belastend. In sommige culturen is er geen woord voor 'menopauze' of 'opvliegers'. En ook de Berlijnse medisch psycholoog Beate Schultz-Zehden gevonden in verschillende representatieve onderzoeken naar het vrouwelijke levensgevoel in en na de climacterie: vrouwen die in het vak zijn vervuld hebben gemiddeld minder en minder ernstige overgangsklachten. Schultz-Zehden is ervan overtuigd dat dit ook geldt voor vrouwen die zich in de gezinsfase bevinden met opgroeiende kinderen.
Uitzonderingen bevestigen de regel. Omdat ze natuurlijk in alle situaties bestaan: vrouwen die de verandering goed maken. Degenen die lijden aan tachycardie of gewrichtspijn, zweten of concentratieproblemen, terwijl eigenlijk alleen hoge prestaties vereist zijn.
Midden op de dag worden vrouwen tegenwoordig op veel manieren uitgedaagd. Hoewel we veel meer opties hebben dan voorheen, maar ook minder onderpand. Wie carrière maakt als manager, politicus of wetenschapper, zit tussen de 40 en 50, misschien net op de ladder van succes - inclusief het risico van vallen. Anderen worden op deze leeftijd voor het eerst of opnieuw moeder. Zelfs voor degenen die zich na een gezinsfase professioneel hebben omgeschoold, zijn kortere periodes van werk en pensionering verre van denkbaar. En wie zich zorgen maakt over zijn werk, moet misschien opnieuw beginnen. Zelfstandig worden, een ander beroepsveld ondernemen of de kunst van het leven ontwikkelen, iets zinvols beginnen met weinig geld en meer tijd.
In het privéleven is de situatie vaak net zo veeleisend: wanneer kinderen hun eigen weg zoeken, zijn ouders oud en hebben ze zorg nodig, willen tweakpartnerschappen en vriendschappen gewoon goed worden onderhouden. En trouwens, zelfs de overgang?
Angsten ervoor zorgen al tientallen jaren voor medicijnen en gynaecologen. Vanaf de jaren 60 kreeg de climacter de ziektestempel: opvliegers, depressie of huilkrampen werden uitsluitend verklaard met een gebrek aan hormonen. Volgens deskundigen van de Duitse Menopauze Society wordt gezegd dat de vrouw buiten de vruchtbare leeftijd biologisch ongepland is en daarom alleen redelijk gezond kan blijven met behulp van farmaceutische producten. Het is hun eigen schuld die deze tekortkomingen niet heeft gecompenseerd met een oestrogeentablet of -pleister en in plaats daarvan de "ziekte" heeft geleden! De meest vatbare voor de beloften van de hormonale lobby waren volgens studies niet de vrouwen die daadwerkelijk last hadden van depressie of opvliegers, maar degenen die vooral bang waren voor rimpels en veranderingen in lichaamsvorm.
Angst voor de menopauze bracht artsen een gestage instroom van gezonde patiënten en een gezonde verkoop van de farmaceutische industrie. Ondertussen is het hormoon euforie voorbij.Omdat bleek dat hormoonvervangingstherapie ernstige risico's met zich meebrengt. Wat overblijft zijn vragen en angsten die kunnen leiden tot gewelddadige ruzies, zelfs onder beste vrienden. "Patiënten met ernstige symptomen komen naar me toe die nog steeds geen hormonen durven nemen", zegt Dr. Katrin Schaudig van haar hormoonconsult. "En anderen, die het geweldig doen, worden door de vriendinnen naar de dokter gestuurd om eindelijk iets voor te schrijven."
Misschien moeten we de menopauze zelf opnieuw uitvinden. Niet meer dan het begin van het einde. Maar als het begin van iets compleet nieuws. Als overgang naar een levensfase waarin we ons even gezond en als een kind van 30 jaar kunnen voelen. En soms zelfs beter. "Hoe ouder de vrouwen worden, hoe beter ze zich psychologisch voelen", zegt Beate Schultz-Zehden over de levensfase tussen de 50 en 65 jaar, "omdat ze hun levenssituatie rustiger waarderen." Als we erop vertrouwen, zijn we misschien in staat om hormoonpreparaten - voor een beperkte tijd - zo ontspannen te maken als in andere levensfasen door middel van anticonceptiepillen.
"De hormonale veranderingen zijn slechts een deel van de menopauze, we kunnen ze niet van de tafel vegen, maar ze moeten ze niet overwaarderen", zegt Dr. Beate Schultz-Zehden. Dus blijf koel als de volgende opvlieger komt. Negeer veroudering niet, negeer gewoon veranderingen in ons lichaam. "Vrouwen moeten deze biologische breuk gebruiken", zegt Dr. Beate Schultz-Zehden. "Er zijn echte kansen voor verandering in deze levensfase."
In het begin zijn er misschien een paar nieuwe gewoonten in het dagelijks leven: bijvoorbeeld een beetje minder koffie en een regelmatige wandeling naar de sauna. Dit helpt tegen opvliegers. Sta eerder op of ga later naar bed, in plaats van geïrriteerd rond te rollen. De gewonnen tijd kan worden gebruikt - bijvoorbeeld om onszelf en onze wensen en onvervulde dromen beter te leren kennen.
Er is een enorm potentieel in deze periode van leven. En dat geldt zelfs voor seksualiteit: de Berlijnse studies hebben ook aangetoond dat de lust van vrouwen boven de 50 niet vermindert - vooral wanneer ze een nieuw partnerschap beginnen. Eindelijk, verhinder het. Geen klachten meer. En niet deze stemmingswisselingen om de vier weken. Dit zijn de meest voor de hand liggende voordelen van een leven na de climacterie. Natuurlijk zijn er vrouwen die de daling van oestrogeen nerveus en prikkelbaar maken. Een beetje meer agressie en een beetje minder sentimenteel: anderen kunnen deze nieuwe gemoedstoestanden goedmaken.
Het is altijd een illusie geweest dat hormoonpreparaten de tijd kunnen vertragen, die ons decennia lang de biochemie van een 40-jarige zou kunnen brengen. Inmiddels is deze 'oplossing' om gezondheidsredenen genomen. En dat is ook goed. We hebben dus geen andere keuze dan sporten te doen om osteoporose te voorkomen - en tegelijkertijd iets te doen voor onze stemming, het cardiovasculaire systeem en de figuur. Overigens ontdekten de etnologen in Georgië dat de ziekte osteoporose was die lange tijd onbekend was. Omdat de vrouwen veel vis, kwark, yoghurt, groenten en granen aten en veel bewogen tijdens werkzaamheden in de landbouw.
Menopauze is een kans. Als we haar de waarheid maken in het uur. Wanneer we stoppen met het verlegen verbergen van hun symptomen. Als we moedig onze weg banen naar een toekomst die nog veel verrassingen in petto heeft. Het wordt tijd dat we erover praten.
